Prilikom popunjavanja mnogih obrazaca potrebno je popuniti podatak o veličini pravnog lica. Često čitate da postoje određene olakšice za mala pravna lica, ili posebne poreske obaveze za velika pravna lica.

Koji su kriterijumi za određivanje veličine pravnih lica i ko obavlja ovo razvrstavanje?

Razvrstavanje prema veličini obavlja se za narednu godinu prilikom podnošenja završnog računa odnosno finansijskih izveštaja Agenciji za privredne registre. To znači da same firme, odnosno njihove knjigovodstvene agencije na osnovu podataka za prethodnu godinu, vrše svrstavanje prema veličini i ovaj podatak prijavljuju Agenciji za privredne registre kao deo finansijskog izveštaja. Veličina koja se tom prilikom odredi važi tokom naredne godine.

Primera radi, ukoliko knjigovođa utvrdi da je prema obimu prihoda, imovine i broju zaposlenih tokom 2014. godine firma srednje pravno lice, ova klasifikacija važi tokom 2015. godine.

Kriterijumi za razvrstavanje, kao što smo pomenuli su:

1. prihod

2. imovina

3. broj zaposlenih

Pored starih kategorija malog, srednjeg i velikog pravnog lica, novim Zakonom o računovodstvu (Službeni glasnik RS 62/2013), uvedena je još jedna kategorija – mikro privredni subjekti. 

U mikro pravna lica razvrstavaju se ona pravna lica koja ne prelaze dva od sledećih kriterijuma:

1) prosečan broj zaposlenih 10;

2) poslovni prihod 700.000 EUR u dinarskoj protivvrednosti;

3) prosečna vrednost poslovne imovine (izračunata kao aritmetička sredina vrednosti na početku i na kraju poslovne godine) 350.000 EUR u dinarskoj protivvrednosti.

U mala pravna lica razvrstavaju se ona pravna lica koja prelaze dva kriterijuma iz prethodnog paragrafa, ali ne prelaze dva od sledećih kriterijuma:

1) prosečan broj zaposlenih 50;

2) poslovni prihod 8.800.000 EUR u dinarskoj protivvrednosti;

3) prosečna vrednost poslovne imovine (izračunata kao aritmetička sredina vrednosti na početku i na kraju poslovne godine) 4.400.000 EUR u dinarskoj protivvrednosti.

U srednja pravna lica razvrstavaju se ona pravna lica koja prelaze dva kriterijuma iz prethodnog paragrafa, ali ne prelaze dva od sledećih kriterijuma:

1) prosečan broj zaposlenih 250;

2) poslovni prihod 35.000.000 EUR u dinarskoj protivvrednosti;

3) prosečna vrednost poslovne imovine (izračunata kao aritmetička sredina vrednosti na početku i na kraju poslovne godine) 17.500.000 EUR u dinarskoj protivvrednosti.

U velika pravna lica razvrstavaju se pravna lica koja prelaze dva kriterijuma za srednja pravna lica.

Novoosnovana pravna lica svrstavaju se proporcionalno mesecima poslovanja u tekućoj godini, a utvrđeni podatak koristi se i za tekuću i za narednu godinu.

Nezavisno od ispunjenosti kriterijuma, banke i druge finansijske organizacije, društva za osiguranje, davaoci fin. lizinga, dobrovoljni penzioni fondovi, investicioni fondovi, berzansko-brokerske i druge slične organizacije smatraju se velikim pravnim licima, dok su preduzetnici mikro pravna lica, u smislu Zakona o računovodstvu.